Halit Ziya Usakligile göre
Mai ve Siyah, hem yazarinin hem de memleketin bedbaht gencliginin resmidir. Mai hülyalardan siyah felaketlere sürüklenen genc sair Ahmet Cemil, ideallerinden sürgün edilmis bir gencligi temsil etmektedir. Ahmet Cemilin hayal ve hüsranlarinin arka planinda Istanbul yayin dünyasini ve kusak catismalarini
basariyla sunan roman, bu yönüyle Servet-i Fünunun edeb manifestosu sayilmaktadir.