Modern Dengbej diye tanimladigim Iskan Tolunun son kitabi Ibreti de keyifle bir cirpida okudum, Türkiyede geleneksel agalik sisteminden moderniteye gecis dönemi olan 50li yillarin havasini soludum, Antep ve kirsalinda. Dogayi kutsayisini ve mitolojik unsurlari kullanisini sevdim. Dersim, 1915, 67 Eylül pogromu da, arka planda abartmadan yansir. Sosyalizme yönelmeye baslayan 40li yillar üniversite gencliginin bir yansimadir agaoglu Mehmet Ali. Sola yönelen az aga cocugu cikmadi. Sevgiyi yüceltiyor Iskan Tolun, Coban IsmailAysecik karakterleri ile, kötünün karsisinda iyinin direnisini ve sonunda galebe calmasini da. Aysecik birazcik da yaz acik sinemalarinda Anadoluyu silkeleyen Aysecigin yansimasidir. Arka planda ise Anus teyzenin Hayyali kadin bilgeligi ile yansir. Yasar Kemal deseniz trende karsilasilan genc bir gazeteciyazar olarak selam calar size. Ne de olsa Iskan Tolun da ayni ekolden diyebiliriz. Ve kitabin kötü karakteri, acimasiz, canavarlasmis Yavuz ise, aslinda ülkedeki militarizmin, vatani görev diye dayatilan zorunlu askerlik sisteminin bir kurbanidir. Ama 12 yasindaki Esma da onun kurbani olacaktir. Genc kadin Aysecik ise direngenligi temsil eder. Tam da kadina yönelik siddeti engellemeyi amaclayan Istanbul Sözlesmesinin, 12 yasindaki kizlarin evlendirilmesinin seri olarak caiz oldugunun tartisildigi günlerde okunacak bir kitap. Bu arada Iskan Tolunun anlatisinin, film yapmaya müsait oldugunu animsatmak isterim. Ragip Zarakolu